Het Antwerps BierCollege (ABC), de lokale Antwerpse vereniging voor en van bierliefhebbers, bestond in 2020 vijftien jaar. Om dit te vieren werd een uniek initiatief genomen: een pottenbakster kreeg de opdracht een kopie te maken van de 14e-15e ‘Drinkuyt’ zoals die bij verschillende opgravingen in de Antwerpse binnenstad werd gevonden. Dit originele geschenk werd strikt voorbehouden aan de leden van ABC.(Meer over de Drinkuyt in bijlage). Het bestuur van ABC wilde nu ook de ‘Vrienden van het Brouwershuis’ danken voor de samenwerking en een pluim op de hoed steken voor de volgehouden actie met betrekking tot het Brouwershuis. En zo kregen ook de bestuursleden van ‘De Vrienden’ elk zo’n uniek drinkbekertje!
Het was, meen ik, op Open Monumentendag (2019), dat we in het Felixarchief, in het teken van 500 jaar Gilbert Van Schoonbeke, ons Gilbert bier aan het publiek mochten aanbieden. De medewerkers van de Dienst voor Archeologie hadden in de middengang enkele kijkkasten opgesteld met tal van bodemvondsten van opgravingen in de stad. Mijn oog viel op een eigenaardig soort drinkbeker, waarvan er blijkbaar verschillende gevonden waren.
Merkwaardig was dat ze onderaan zo smal waren dat je ze niet kon neerzetten. Johan Veeckman, Grote Chef van de stadsarcheologen, gaf tekst en uitleg: het waren zogenaamde ‘Drinkuyts’, aardewerken bekertjes, die je moest blijven vasthouden, of, zoals de naam gebiedt, direct uitdrinken. We weten niet of ze ook elders bekend waren, vast staat wel dat er exemplaren uit de 14- 15e eeuw gevonden zijn, en ook een aantal 15e eeuwse. Daarna volgden de drinkbekers zoals we ze nu nog kennen: met brede bodem en een stevig oor. Voor zover men kan opmaken werden ze destijds met een haak aan de riem bevestigd.
Niet zo veel later werden plannen gemaakt om het vijftiende werkjaar van ABC te plannen, en natuurlijk zou daar ook een extra feestelijke activiteit bijhoren om ons derde lustrum uitbundig te vieren. Naar ‘aloude’ gewoonte zouden we een erelid aanduiden, en met de leden een goed glas heffen. Toen ergens borrelde het idee op, om voor dit derde lustrum een speciaal kadootje voor de leden te voorzien. U raadt het al: moesten we eens een ‘drinkuyt’ laten maken? Iedereen was het al vlug eens over het idee: oer- Antwerps, en drinken. Op zoek dus naar iemand die die hebbedingetjes kan maken.
De Pottelarij
U begrijpt natuurlijk dat het hier niet gaat om een glas dat in een oplage van enkele tienduizenden aan de lopende band geproduceerd wordt, nadat je een digitaal tekeningetje in de computer gestoken hebt. Nee, hier hadden we iemand voor nodig, die met klei uit de voeten (of beter: handen) kon. Na enkele telefoontjes kwamen we terecht bij Soetkin van De Pottelarij (ook een naam die niet misstaat), die allerlei gebruiks- en kunstobjecten uit klei vervaardigd.
Zij wou het met plezier doen, maar had daarbij toch een aantal vragen. Om te beginnen het model: we stuurden een aantal foto’s met maten door en na wat heen- en weer werden we het eens over de vorm. Gelukkig hadden we de gelegenheid gekregen bij de Archeologische Dienst de verschillende exemplaren te gaan fotograferen en op te meten (ja, OOK de inhoud!).
Uitgetest en goed bevonden
Dan nog de vraag of er geglazuurd moest worden of niet. De binnenzijde wel, dat leek ons voor regelmatig gebruik beter. En een logo er op? Ja, maar eerder bescheiden, dan. Na enkele weken kregen we foto’s van de eerste proeven. Beetje kunstzinnig, dat wel, maar we zochten toch iets meer aansluiting bij het origineel. Ook het soort klei kwam ter sprake, waarvan we geen jota verstand hebben. Maar, een lang verhaal kort, we kozen voor een soort die, na drogen en twee keer bakken, donkergrijs- antraciet zou worden. Die scheen dan voor het bewerken en het bakken nog wel enkele eigenaardigheden te hebben, maar het zou wel lukken.
Enkele weken geleden polsten we eens hoe het ging. De eerste exemplaren waren klaar, en we konden gerust eens komen kijken. Wat we graag deden! Het was blijkbaar toch een hele uitdaging geweest om de stukken allemaal even groot te maken. Bedoeling was inderdaad 15 cl, de maat van een proefglaasje! Maar dat is, we spreken van handwerk, even sneller gezegd dan gedaan! A
fijn, de eerste testen waren geslaagd, op enkele mislukkingen na, maar nu kan er echt werk van gemaakt worden. Eerst met de hand draaien, oren er aan, drogen, eerste baksel en dan het tweede baksel met glazuur. Meen ik me te herinneren. Geen twee zijn er identiek! Hoe dan ook, en daar was het natuurlijk om te doen: we voorzien voor elk ABC lid zo’n unieke Drinkuyt! Zo hebben we toch iets moois om naar terug te kijken als 2020 nog eens ter sprake komt!
